شب یلدا یا شب چله جایگاه ویژه ای نزد ایرانیان دارد که قابل انکار نیست، شب یلدا پیشینه دیرینه ای دارد که هر سال خانواده های ایرانی طولانی ترین شب سال را در کنار هم با آداب و رسوم ایرانیان باستان برگزار می کنند.
در این مقاله درباره میوه های شب یلدا که هر کدام نمادی دارند را معرفی می کنیم.
معنای نمادین شب یلدا
شب یلدا که به جشن انقلاب زمستانی هم شناخته می شود، در اولین شب زمستان برگزار می شود؛ یلدا یعنی تولد که به میترا اشاره دارد و میترا در آیین زرتشتیان نماد نیکی می باشد، شب یلدا به طور نمادین پایان تاریکی در طولانی ترین شب سال می باشد و تولد نور و خورشید می باشد، در این شب با گذراندن وقت در کنار عزیزان و در خانه ماندن از تاریکی شیطان در امان مانده و خوش شانسی را به ارمغان می آورد.
در این شب خوردن و قرار دادن میوه های شب یلدا بر سر سفره شب یلدا یک رسم می باشد که فلسفه گسترده ای دارد .
میوه های شب یلدا
طبق رسومات شب یلدا را با میوه هایی مانند خرمالو، انار، هنداونه، ازگیل، لبو و کدو حلوایی برگزار می کنند، در کنار آن خوردن آجیل و شیرینی های ایرانی و باسلق و پشمک و … این جشن لذت بخش تر می شود.
میوه ها در سفره شب یلدا نماد برکت، شادی و زایش، فراوانی، تندرستی، شادکامی و اقتدار هستند.
هندوانه
یکی از ارکان مهم سفره شب یلدا هنداونه است که با تزیین جذاب آن زیبایی سفره شب یلدا دو چندان می شود، ایرانیان معتقد هستند مه خوردن این میوه تابستانی در شب یلدا سبب می شود در طول زمستان هیچ گوننه بیماری و سرماخوردگی بر شما غلبه نمی کند و بدن را تقویت می کند.
امروزه ثابت شدهه که هنداونه سرشار از ویتامین های A و B و C می باشد و بخش عمده تکشیل دهنده آن آب است که رفع تشنگی بسیار کمک می کند، خوردن آن به اافرادی که سنگ کلیه داند بسیار توصیه می شود زیرا به دلیل آب فراوان آن موجب دفع سنگ کلیه می شود.
هندوانه مملو از آنتی اکسیدان های طبیعی ست که از بروز سرطان جلوگیری می کند و ایرانیان اعتقاد دارند با خوردن این میوه کمتر بیماری به سراغ آن ها می رود، مصرف این میوه باعث طراوت و شادابی پوست می شود چراکه آب زیاد آن سبب دفع سریع و بیشتر مواد زاید بدن می شود بنابراین هندوانه یک میان وعده کم کالری خوبی ست زیرا قند بسیار پایینی دارد.
در شب یلدا هندوانه نماد برکت و فراوانی ست هرچند این میوه پرآب و خنک تابستانی ست اما جز میوه های اصلی شب یلدا می باشد از نظر قدیمی ها سرخی هندوانه نشانگر گرمای زندگی بخش خورشید است.
خرمالو
محبوبیت میوه رسیده و شیرین خرمالو نزد مردم ایران قابل انکار نیست، این میوه خوش رنگ نارنجی از میوه های اصلی شب یلدا ست، این میوه بی نظیر و خوشمزه که مملو از مواد مغذی می باشد و برای سلامتی بسییار مفید است برای سرماخوردگی خوردن خرمالو توصیه می شود.
انار
انار نماد زایش و شادی ست و از گذشته تا به امروز به عنوان میوه ای خون ساز شناخته شده است در قدیم افرادی که رنگ پریده و جثه بیمار داشتند به آنها توصیه می شد که زیاد آب انار بنوشند درحالی که صحت این موضوع نیز امروزه ثابت شده است؛ اناار سرشار از ویتامین C و آهن می باشد که باعث تقویت سیستم ایمنی بدن شده و خون را تصفیه می کند و در نهایت موجب افزایش انرژی و بالا بردن سیستم ایمنی بدن می شود.
در شب یلدا انار نماد تولد دوباره می باشد و دانه های سرخ و یاقوتی آن نماد زندگی و روشنایی ست، این میوه در شب یلدا به ما یادآور چرخه زندگی می باشد و به ما یاد آور می کند زندگی ادامه دارد و همیشه تولد دوباره وجود دارد.
کدو حلوایی
کدو تنبل یا کدو حلوایی سرشار از ویتامین ، آنتی اکسیدان و مواد معدنی برای تقویت سیستم ایمنی می باشد و مصرف آن سبب مقاومت بدن در برابر انواع عفونت ها مثل سرماخوردگی، آنفلوآنزا و تب می شود، کدو حلوایی زیبایی و جلوه خاصیی به سفره شب یلدا می دهد، کدو حلوایی در جشن های زمستانی و سنت ها نقش بسزایی دارد مانند جشن هالووین و شب یلدا که با تزیین کدو حلوایی جذابیت جشن را بالا می بریم، علاوه بر این کدو حلوایی خوراکی لذیذی ست که می توان در کنار میوه ها و سبزیجات سرو شود.
لبو
در طول زمستان خوردن لبو و چغندر پخته یکی از خوراکی های محبوب و پرطرفدار ایرانیان می باشد، هرسال در فصل سرما در خیابان ها شاهد گاری های لبو فروشی هستیم که نشانگر استقبال مردم از این خوراکی زمستانی ست، خوردن لبو پخته در شب یلدا جایگاه خاصی دارد که مردم با خوردن خوراکی ها و لبو پخته و میوه های شب یلدا در کنار خانواده و عزیزان لذت می برند.
صله رحم
دورهمی و حافظ خوانی با ذوق وسلیقه افراد در شب یلدا وانجام صله رحم باعث رفع کدورت های بین اعضای خانواده و افزایش صمیمیت بین افراد خانواده و ایجاد حس خوب در روح و جسم و مغز می شود که همواره درجامعه شناسی و تاکیدات مذهبی به آن اشاره شده که به سلامت روحی نیز بسیار کمک می کند.
یکی دیگر از رسوم شب یلدا بردن هدایا برای نوعروسان می باشد و مهمانی شب یلدایی برای عروس و داماد ها می باشد؛ این مجالس آداب خاص خود را دارد که بردن میوه های شب یلدا هم همراه هدایا و آجیل و … برای عروس مرسوم می باشد.
فلسفه میوه های شب یلدا
اعتقاد ایرانیان بر این می باشد که با خوردن میوه های شب یلدا به سلامتی آنها تا پایان فصل سرما کمک می کند؛ مثلا با خوردن هندوانه تا پایان زمستان به هیچ گونه بیماریو سرما خوردگی دچار نمی شوند و باا خوردن انار انرژی افراد افزایش می یابد چراکه انار را نماد افزایش انرژی می دانند و با خوردن آن بدن تقویت می شود.